ມະໂນວິດຜິວ (Melanoma): ຂໍ້ມູນ, ອາການ ແລະ ວິທີປ້ອງກັນ

ບົດຄວາມນີ້ເພື່ອສະເໜີຂໍ້ມູນທາງການແພດ ແຕ່ບໍ່ຄວນຖືກນຳໄປໃຊ້ເປັນຄໍາແນະນຳທາງການແພດສ່ວນບຸກຄົນ. ກະລຸນາປຶກສາແພດທີ່ມີວິຊາຊັດເພື່ອຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ການຮັບຮອງ.

ແນວໃດແມ່ນມະໂນວິດຜິວ?

Melanoma ເປັນປະເພດຂອງມະເຫຼັດຜິວທີ່ເກີດຂື້ນເນື່ອງຈາກການເສຍຄວາມປອດໄພຂອງ DNA ໃນເຊັດມະໂນເຊຍ. ມັນສາມາດຮ່ວມກັບປັດໄຈຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ການເສັ້ນກັບການຮັບສຶກພະຍາດຂອງສ່ັງຄົມ ຫຼື ການຕິດໄພຈາກການເກີດການລະເວີຍ ແລະ ການຮັບປະສົບກັບແສງຕາເວັນຢ່າງຫຼາຍ. ໃນຫຼາຍຄັ້ງ melanoma ທຳໍ່ແຜ່ຈາກເລຽມຕົ້ນໃນການປ່ຽນແປງຂອງຈຸດຫຼືກົມເຜີຍ (mole) ຫຼືປົກກະຕິບ່ອນໃດໜຶ່ງຂອງຜິວ.

ອາການແລະສັນຍາລັກໃດທີ່ຄວນສັງເກດ?

ອາການທົ່ວໄປຊ່ວຍໃຫ້ສັງເກດ melanoma ໄດ້ຮວມມີ: ຈຸດຫຼືກົມທີ່ປ່ຽນຮູບຮ່າງ, ມີຂະໜາດເພີ່ມຂຶ້ນ, ສີປຽບປຽບບໍ່ສະຫຼາດ, ຂອມໃດໜຶ່ງທີ່ມີຂອມຢ່າງບໍ່ສົມປົກກະຕິ, ມີການເຈັບຫຼືມີແສງແດດຕ່າງໆຢູ່ໃນຈຸດນັ້ນ. ການສົດເລີ່ມຕົ້ນໂດຍໃຊ້ການພິຈາລະນາຕາມກວດ ABCDE (Asymmetry, Border, Color, Diameter, Evolving) ຊ່ວຍໃຫ້ສັງເກດກ່ອນການເວັນລົງ. ຖ້າພົບອາການເຫັນແບບນີ້, ຄວນປຶກສາແພດຜິວ.

ວິທີວິເຄາະ ແລະ ການວັດດູສະພາບ

ການວິເຄາະມະໂນວິດຜິວເລີ່ມຈາກການກວດຜິວທັງຮໍ່ງານ ແລະການສືບຕໍ່ທາງການຜິວ. ທົດສອບທີ່ພົບຫຼາຍແມ່ນການຕັດຕຽງຕົວຢ່າງສຳລັບການວິເຄາະພາຍໃນ (biopsy). ນອກຈາກນັ້ນອາດມີການເພີ່ມເຕີມດ້ວຍການສະແດງຮູບວຽກພາຍໃນເຊັນເພື່ອການກວດເພີ່ມ, ການອະນາໂມນູເລັດ (imaging) ເພື່ອກວດກາການລະເລີຍ. ຜົນການວິເຄາະຈະກຳນົດຮູບແບບຂອງການຮັບກຸມ ແລະ ການຮັກສາຕໍ່ໄປ.

ທາງການຮັບກຸມ ແລະ ການຮັກສາທີ່ພົບບ່ວງໄດ້

ການຮັບກຸມແລະການຮັກສາຂຶ້ນກັບຂະໜາດ ແລະ ຂັ້ນຢູ່ຂອງ melanoma. ສ່ວນຫຼາຍການລຶບເພີ່ມ (surgical excision) ແມ່ນວິທີຄົບຖ້ວນສໍາລັບເທື່ອນທີ່ຍັງຈະຈຳກັດເພາະຕ້ອງການກວດກາກົດ. ສໍາລັບຄຳພະຍາດທີ່ລະເລີຍຫຼືມີການກວດພົບການລະເລີຍພາຍໃນ, ວິວັດຕະຈຳໄອວ (immunotherapy), ການຮັບກຸມດ້ວຍອາຍັກ (targeted therapy), ແລະການແຮມທີ່ສໍາລັບສິ່ງທີ່ນອກເປັນຕົວເລືອກທີ່ຖືກເລືອກໃນກູ່ມຄວາມຕ້ອງການ. ການພິຈາລະນາແບບຮອບດ້ວຍແພດຈະຊ່ວຍເລືອກການຮັບກຸມທີ່ເໝາະສົມສໍາລັບຜູ້ປ່ວຍ.

ວິທີປ້ອງກັນໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ

ພື້ນຖານການປ້ອງກັນມີການຫຼັກຕໍ່ໄປ: ຫຼຸດການສະເຜີຍເລີຍເພາະແສງດອກເວັນ, ສະແດງໃສ່ເສື້ອຜ້າປົກປ້ອງ, ໃຊ້ຜະລິດຕະພັນກັນແສງ UV ທີ່ມີຄ່າ SPF ເໝາະສົມ, ຫຼຸດການຢາວສາຍແລະຫົວທ້ອງເວັນໃນຊ່ວງທີ່ແສງແດດສູງ. ການກວດຜິວຕໍ່ເນື່ອງແມ່ນສໍາຄັນ ເພາະການພົບເຈີ່ຍ້ອນເກີດໄດ້ຢ່າງໄວສາມາດພັດທະນາການປິດຄວາມສໍາເລັດໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. ສະມາດທຸກຄົນຄວນຮັບຜິດຊອບຕໍ່ການດູແລຜິວແລະຮັບຜິດຊອບໃນການປ້ອງກັນສຸຂະພາບຂອງຕົວເອງ.

ສະຫຼຸບສຳລັບມະໂນວິດຜິວ: ມັນແມ່ນສະພາບຂອງມະເຫຼັດຜິວທີ່ຕ້ອງການການຮັບການວິເຄາະແລະການດູແລຢ່າງຮອບດ້ວຍ. ການສົມຜັດກັບແສງຕາເວັນແລະການກວດຜິວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງແມ່ນປັດໃຈນັ້ນ. ກະລຸນາປຶກສາແພດຜິວເມື່ອມີການສັງເກດທີ່ນ້ອນສົນໃຈ ແລະຮັບການດູແລທີ່ເໝາະສົມ.